Temel Kotil, 3 Aralık 1959 tarihinde Rize’nin Gündoğdu beldesine bağlı Araklı mahallesinde doğmuştur.
İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak Mühendisliği bölümünden 1983 yılında mezun olmuş, akademik kariyerine Michigan Üniversitesi’nde devam etmiştir.
Ann Arbor’daki Michigan Üniversitesi’nde “Uçak Mühendisliği” alanında yüksek lisansını 1986’da tamamlamış ve aynı üniversitede Makine Mühendisliği dalında ikinci yüksek lisansını 1987’de almıştır. Doktorasını da yine aynı üniversitenin “Makine Mühendisliği” bölümünde 1991 yılında tamamlamıştır.
Profesyonel kariyerine İstanbul Teknik Üniversitesi’nde başlayan Kotil, 1991-1993 yılları arasında Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesinde Havacılık ve İleri Kompozit Laboratuvarlarının kuruculuğunu ve yöneticiliğini üstlenmiştir. Ardından aynı fakültede Yardımcı Doçent ve Doçent olarak görev yapmış, ayrıca Bölüm Başkan Yardımcılığı ve 1993-1994 yıllarında Fakülte Dekan Yardımcılığı görevlerini üstlenmiştir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Daire Başkanlığı görevinin ardından, 2001 yılında ABD’de Illinois Üniversitesi’nde misafir profesör olarak görev yapmış ve daha sonra New York’ta Advanced Innovative Technologies Inc.’de Araştırma ve Mühendislik Bölümü Başkanı olarak çalışmıştır.
Kotil, halen İstanbul Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü’nde ders vermektedir. Evli ve dört çocuk babası olan Kotil’in çeşitli araştırmaları ve bilimsel yayınları bulunmaktadır.